IBS jakie są przyczyny:
Jest to czynnościowa choroba przewodu pokarmowego, która wywołuje niespecyficzne dolegliwości ze stron układu pokarmowego. Na ten moment badacze nie są w stanie określić, co jest głównym powodem wystąpienia IBS. Są natomiast czynniki, które mogą przyczyniać się do jego powstania jak: zaburzona oś jelito-mózg, stres, zanieczyszczone środowisko, źle zbilansowana dieta, leki, nadmierna aktywność fizyczna, nieprawidłowości anatomiczne w obrębie jamy brzusznej, zaburzona mikrobiota jelit. Dodatkowo coraz więcej dowodów wskazuje na obecność zaburzeń patofizjologicznych w IBS, które obejmują zmiany wrażliwości trzewnej, dysfunkcję motoryki przewodu pokarmowego (GI), złe wchłanianie kwasów żółciowych, przepuszczalności jelit, zmiany w mikrobiomie oraz funkcji układu immunologicznego i jelitowego układu nerwowego.
IBS jakie daje objawy:
Przebieg zespołu jelita drażliwego jest przewlekły i nawracający. Objawy mogą ustępować i pojawiać się ponownie w różnych odstępach czasu. Są to:
- głównie ból brzucha
- biegunki/zaparcia
- zmiana rytmu wypróżnień (więcej niż 3 stolce dziennie, mniej niż 3 tygodniowo – biegunki, zaparcia lub zamiennie)
- wzdęcia
- gazy
- nudności, wymioty
- zgaga, refluks
- zmiana konsystencji stolca
- pogorszenie nastroju
- skurcze w obrębie lewego dołu biodrowego oraz podbrzusza
- śluz w kale
- odbijanie
- uczucie przelewania w brzuchu
- uczucie niepełnego wypróżnienia
- nieprzyjemne parcie na stolec
- ciężkość w nadbrzuszu
- trudności w trawieniu
- uczucie zmęczenia
- bóle głowy
Jak widzicie, część objawów IBS pokrywa się również z objawami, które występują w innych chorobach/schorzeniach jak celiakia, nieceliakalna nadwrażliwość na gluten, nietolerancja laktozy, SIBO, alergiczne kontaktowe zapalenie błony śluzowej wywołane niklem. Dlatego tak ważna jest dobra diagnoza od lekarza i wykluczenie chorób, które mogą przynieść dużo gorsze skutki.
Diagnostyka IBS:
Diagnostyka IBS jest trudna, ponieważ nie ma konkretnych badań, które potwierdzają IBS, są jedynie badania, które mają na celu wykluczyć poważne choroby układu pokarmowego, które dają często podobne objawy, a po ich wykluczeniu na podstawie wywiadu lekarskiego diagnozuje się zespół jelita drażliwego. Obecnie na IBS cierpi około 10-15% populacji, z czego większość tych osób to kobiety. U Pań częściej obserwuję się występowanie bóli brzucha oraz zaparć, natomiast u Panów częściej były zgłaszane biegunki.
IBS to jednostka, której nie da się wyleczyć, możemy ją jedynie wprowadzić w remisję czyli wyciszenie całkowicie objawów z strony układu pokarmowego. Na szczęście IBS nie powoduje groźnych powikłań, ale znacząco znacznie obniża komfort życia osoby borykającej się z nim.
IBS diagnozuje się na podstawie Kryterium Rzymskie IV, czyli u pacjenta w ciągu ostatnich 3 miesięcy przez co najmniej 3 dni w każdym miesiącu wystąpiły dolegliwości żołądkowo-jelitowe m.in.:
– złagodzenie bólu brzucha lub dyskomfortu przy defekacji;
– ból brzucha;
– zmiana częstotliwości stolca;
– zmiana formy lub wyglądu stolca.
Dodatkowo w przypadku IBS ból brzucha przeważnie jest zlokalizowany w dolnej cześci brzucha po lewej stronie.
IBS jest powiązane z zaburzeniami jelitowego układu nerwowego, co może objawiać się pogorszeniem nastroju, myślami depresyjnymi, napadami lękowymi, nerwicą, dlatego podczas diagnostyki w kierunku depresji powinno się spojrzeć również na aspekt funkcjonowania przewodu pokarmowego i mikrobioty.
To IBS czy SIBO?
Zespół jelita drażliwego często idzie w parze z przerostem bakteryjnym w jelicie cienkim. SIBO występuję u 38-84% pacjentów z IBS. SIBO może być czynnikiem wywołującym zespół jelita drażliwego.
Jak rozróżnić te dwa schorzenia?
Najlepszym narzędziem diagnostycznym w tym wypadku jest wykonanie test wodorowo-metanowego na SIBO, aby sprawdzić czy mamy doczynienia z SIBO, IBS czy ich połączeniem.
IBS jak leczyć?
Większość osób chorujących na IBS nie zdaje sobie nawet sprawy, jak kluczową kwestią jest nasz styl życia oraz jak radzimy sobie ze stresem. Wpływ stresu na funkcjonowanie naszego układu pokarmowego jest ogromny, dlatego tak ważne jest wprowadzenie w życie technik radzenia sobie ze stresem. Stres jest głównym motorem napędowym do wystąpienia wszelakich chorób oraz dolegliwości żołądkowo-jelitowych, szczególnie u osób z IBS i SIBO trzeba dać mocny nacisk na zredukowanie stresu.
Metody na lepsze radzenie sobie ze stresem:
- kąpiele leśne – przebywanie jak największej ilości czasu wśród zieleni. Badania pokazują, że eradykacja stresu i kąpiele leśne są tak samo skuteczne, jak dieta low FODMAP
- zwiększona umiarkowana aktywność fizyczna wpływa korzystnie na cały organizm, pobudza MMC, zwiększa nam poziom serotoniny i dopaminy, może nam wydłużyć czas pasażu przez okrężnicę i złagodzić objawy.
- JOGA ! To świetne rozwiązanie nie tylko na stres, ale też na układ pokarmowy np. pozycja Asana aktywuje układ przywspółczulny, co korzystnie wpływa na pracę przewodu pokarmowego
- medytacja
- PSYCHOTERAPIA, to już coraz rzadziej temat tabu, ale i tak niektórzy nie chcą o niej słyszeć, bo dalej mają przekonanie, że na terapie chodzą tylko osoby niezrównoważone psychicznie… Boże jakie to krzywdzące! Terapia jest świetnym rozwiązaniem do poznania samego siebie, zredukowania napięcia, przepracowania traum, które mogą być jedną z głównych przyczyn naszego IBS. Terapia może być dla nas zbawienna, o ile znajdziemy odpowiedniego dla nas terapeutę oraz otrzymamy wsparcie bliskich.
- Akupunktura może oddziaływać na szlaki serotoninergiczne i cholinergiczne, wpływając w ten sposób na oś mózgowo-jelitową.
Kolejnym aspektem jest higiena jedzenia, o którą coraz mniej ludzi dba. Jest to przykre co napiszę, ale prawdę mówiąc większość z nas nie umie jeść. Jemy w pośpiechu, biegnąc na autobus, oglądając telewizję czy scrollując smartfona, nie żujemy dokładnie pokarmu, tylko połykamy duże kawałki, które są trudniejsze do strawienia dla naszego organizmu, to wszystko bardzo obciąża nasz układ pokarmowy, nie dajemy szansy naszej fazie głowowej, która odpowiada nawet w 40% za to jak strawimy pokarm! Dlatego właśnie mam kilka rad.
Odłóż telefon, pomyśl o swoim posiłku chociaż na 3 minuty zanim zaczniesz jeść, usiądź w spokoju, pomyśl jak wygląda i jak może smakować Twój posiłek, powąchaj go, pozwól, aby ślinianki zaczęły pracować, i dopiero zacznij jeść. W trakcie jedzenia skup się na smaku, myśl o tym jak żujesz, bierz mniejsze porcje pokarmu do ust i żuj minimum 20-30 razy np. kawałek mięsa, nie jest to dużo, ale wprowadzenie tego w swoją praktykę jest dla wielu naprawdę trudne, spróbuj tych kilku rad i przekonaj się, czy będziesz czuć się lepiej 🙂
Dieta w IBS
Jeśli należysz do grupy osób, które borykają się z zespołem jelita drażliwego, to musisz wiedzieć, że nie ma określonego sposobu żywienia dla Ciebie. Do tradycyjnych porad dietetycznych zalecanych przez National Institute for Health and Care Excellence dla pacjentów z IBS należą: regularny schemat posiłków, unikanie dużych porcji, pomijanie posiłków, przyjmowanie 2 litrów płynów dziennie, ograniczone spożycie alkoholu lub napojów gazowanych, zmniejszone spożycie: tłuszczu, nierozpuszczalnego błonnika, kofeiny i żywności wytwarzającej gaz, takiej jak świeże owoce. U niektórych pacjentów z IBS zmniejszone spożycie laktozy może złagodzić objawy.
Pomocnym narzędziem w spersonalizowaniu diety jest model LOW FODMAP (dieta LOW FODMAP jest dokładniej opisana tutaj), która ma za zadanie w 1 fazie wyeliminować wszystkie produkty, które mogą wywoływać u Ciebie problemy.
Faza 2 to etap, w którym wprowadzamy na nowo produkty do naszej diety i sprawdzamy, co wywołuje dolegliwości, a po czym czujemy się dobrze.
Faza 3 to już spersonalizowany pod nas, sposób żywienia, który nie wywołuje większych dolegliwości żołądkowo-jelitowych.
Ważne!
Ten model żywieniowy ma być prowadzony przez pewien określony czas, czyli 4-8 tygodni, nie jest to dieta na całe życie! Musimy mieć na uwadze, że nie jest to twarda tabelka na całe życie, może się okazać, że w obecnej sytuacji, kiedy wszystko w twoim życiu się układa, masz mało stresu, zjedzenie np. surowego jabłka, które jest high FODMAP, nie wywoła dolegliwości, a zjedzenie tego samego jabłka za kilka dni w okresie mocno stresującym wywoła już problemy.
Dodatkowo musisz mieć świadomość, że nasza mikrobiota to masa żywych organizmów, raz jest jednego gatunku więcej, raz drugiego w zależności od naszej diety, stylu życia, klimatu, stresu i nie tylko. One się zmieniają, i to one metabolizują część pokarmu, który im dostarczasz, więc w niektórych okresach życia te objawy mogą być mniej lub bardziej nasilone.
Probiotyki w IBS
Probiotyki są od jakiegoś czasu tematem bardzo modnym, ale nic w tym dziwnego, ponieważ odkrywamy obszary, które wcześniej były nam nieznane. Nie zdawaliśmy sobie sprawy, że stan mikrobioty wpływa na cały nasz organizm. Dziś już wiemy coraz więcej i jest to spory sukces, ponieważ dzięki skutecznej probiotykoterapii jesteśmy w stanie wpłynąć na zahamowanie pewnych chorób, eradykacje uporczywych objawów związanych z chorobą.
W IBS również widzimy potencjał w interwencjach probiotycznych, ale musimy mieć na uwadze, że terapia musi być ukierunkowana, musi to być konkretny szczep, który działa na konkretną jednostkę, a nie byle jaki probiotyk, nie wiadomo do końca na co.
U pacjentów z IBS zauważono, że interakcje probiotyków z jelitowym układem nerwowym prowadzą do zmniejszenia wrażliwości i bólu trzewnego, wpływają na zmniejszenie stanu zapalnego o niskim stopniu nasilenia, regulują motorykę jelit, modulują metabolizmu soli żółciowych oraz zmniejszają liczbę konkurencyjnych patogenów poprzez wytwarzanie substancji przeciwdrobnoustrojowych, zmieniały również profil cytokin pro- i przeciwzapalnych oraz stosunek Th1 do Th2.
Pomocne w IBS szczepy drobnoustrojów :
Jednym z potwierdzonych badaniami klinicznymi szczepem pomocnym w polepszeniu jakości życia pacjentów z IBS jest szczep Lactobacillus Plantarum 299V ,ale nie tylko on wykazuje efekty w terapii zespołu jelita drażliwego. Poniżej przytoczę przykład kilku mieszanek, które wykazywały pozytywne efekty w eradykacji dolegliwości u pacjentów z IBS:
- u pacjentów leczonych kombinacją L-tryptofanu, inuliny, arcydzięgla, węgla roślinnego, witaminy PP, Witaminy z grupy B (B 1 , B 2 , B 6 ) i probiotykami zawierającymi Lactobacillus sporogenes , Lactobacillus acidophilus , Streptococcus thermophilus zaobserwowano znaczną poprawę w zmniejszeniu występowania bólu brzucha, wzdęć oraz zmianę w konsystencji stolca.
- zastosowanie Lactobacillus plantarum DSM 9843 , Escherichia coli DSM17 252 i Streptococcus faecium spowodowało znaczne zmniejszenie objawów IBS.
- Lactobacillus paracasei HA-196 i Bifidobacterium longum R0175 przyczyniły się do zmniejszenia objawów żołądkowo-jelitowych i psychologicznych, poprawiły jakość życia w zakresie samopoczucia emocjonalnego i funkcjonowania społecznego w porównaniu z wartością wyjściową w grupie 251 osób dorosłych z IBS-C, IBS-D i IBS-M.
- Badania in vitro wykazały, że szczepy :
L. acidophilus R0052 i L. rhamnosus R0011 poprawiały przepuszczalność jelitową wywołaną przez patogenne E. coli
B. lactis 420, B. lactis HN019, L. acidophilus NCFM i L. salivarius Ls-33 poprawiały integralność ścisłych połączeń między komórkami nabłonka jelitowego, które nie są osłabione.
Leczenie szczepami probiotycznymi S. boulardii , S. thermophiles i L. acidophilus oraz kombinacją probiotyków VSL#3 hamowało spadek oporności i zmiany ścisłych połączeń wywołanych stresem, infekcja lub cytokiny. - Mieszanka S. thermophilus , L. bulgaricus , L. acidophilus i B. Longum zmniejszała przepuszczalność jelit u pacjentów cierpiących na IBS-D
- szczep B. infantis 35624 wykazywał u pacjenta z IBS poprawę stosunku prozapalny IL-10/IL-12 oraz zmniejszenie występujących dolegliwości
Prokinetyki w IBS:
Środki prokinetyczne wzmacniają i koordynują skurcze mięśni przewodu pokarmowego, aby ułatwić przejście treści do światła przewodu pokarmowego oraz łagodzą dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Mieszanki ziołowe usprawniają procesy trawienne, dlatego mogą być bardzo pomocne w łagodzeniu objawów, dodatkowo, działają one rozkurczowo, przeciwzapalnie, uspokajająco. Jest to m.in. koper włoski, melisa, rumianek, mięta pieprzowa, korzeń arcydzięgla. Jednym z takich preparatów ziołowych wspomagających trawienie jest Iberogast lub Ulgast.
Maślan sodu – to świetne źródło kwasu masłowego (SCFA), który naturalnie jest wytwarzany w naszej okrężnicy. Kwas masłowy jest pożywką dla naszych kolonocytów czyli komórek nabłonkowych jelit, które odpowiadają za zdrowie naszych jelit. Dodatkowo maślan wzmacnia barierę naszych jelit, dzięki czemu zapobiega przedostawaniu się szkodliwych patogenów z jelit. Kwas masłowy jest substancją wytwarzaną w naszych jelitach przez drobnoustroje w nim bytujące, ale zdarza się, że jego produkcja jest zbyt mała i wtedy zaleca się dostarczenie go z zewnątrz (więcej na temat maślanu sodu już wkrótce).
W niektórych przypadkach lekarze przypisują prokinetyki na receptę, takie jak :
MEBEVERINE – używane w IBS-C poprawia pasaż jelit i niweluje ból brzucha;
ALOSETRON – używane w leczeniu IBS-D – zmniejsza motorykę przewodu pokarmowego, zmienia korzystnie konsystencje stolca oraz zmniejsza nasilenie bólu brzucha;
PRUKLOPRIDE i TEGASEROD – używane w leczeniu IBS-C łagodzi objawy z nim związane.
__________________________________________________________________________________________________
Jeśli chcesz wesprzeć moją twórczość, zapraszam na buycoffe 
__________________________________________________________________________________________________
Źródła :
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534810/
- A. van Lanen, A. de Bree, A. Greyling 2021″Efficacy of a low-FODMAP diet in adult irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis”
- S. Bonetto, Sh. Fagoonee, E. Battaglia, M. Grassini, G. M. Saracco, R. Pellicano 2021 „Recent advances in the treatment of irritable bowel syndrome”
- E. D Lewis, J. M Antony, D. C Crowley, A. Piano, R. Bhardwaj, T. A Tompkins,M. Evans 2020″Efficacy of Lactobacillus paracasei HA-196 and Bifidobacterium longum R0175 in Alleviating Symptoms of Irritable Bowel Syndrome (IBS): A Randomized, Placebo-Controlled Study”
