Aktualizacja: 30.06.2023
Prokinetyki, czym tak naprawdę są?
Prokinetyki to preparaty mające za zadanie pobudzić motorykę przewodu pokarmowego czyli naszego słynnego MMC (wędrującego kompleksu mioelektrycznego). Odpowiednie mechanizmy neurohumoralne wpływają na pobudzenie motoryki przewodu pokarmowego, przede wszystkim górnego odcinka przewodu pokarmowego m.in. na perystaltykę przełyku, przyspieszenie opróżniania żołądka i skrócenie czasu pasażu jelitowego. Jest to bardzo istotne, ponieważ nie zwrócenie uwagi na ten aspekt może kończyć się szybkim nawrotem SIBO lub IMO.
Hormony regulujące pracę układu pokarmowego
Główną rolę w regulacji procesów neurohormonalnych wpływających na motorykę przewodu pokarmowego odgrywa acetylocholina, następnie dopamina i serotonina.
Acetylocholina zwiększa czynność skurczową przewodu pokarmowego oraz czynność rozkurczową poprzez działanie poszczególnych receptorów m.in. 5-HT4, 5-HT1 i 5-HT3. Jej odpowiednie wytwarzanie zapewnia prawidłowe przemieszczanie się treści pokarmowej.
Dopamina wpływa na hamowanie motoryki przewodu pokarmowego oraz hamuję uwalnianie Acetylocholiny na zakończeniach nerwowych.
Serotonina bierze udział w regulacji czynności wydzielniczej oraz motorycznej dodatkowo wpływa na procesy związane z wchłanianiem.
Wśród innych neuroprzekaźników modulujących aktywność skurczową mięśniówki układu pokarmowego istotną rolę odgrywa między innymi motylina, gastryna, grelina, cholcystokinina, somatostatyna, neuropeptyd Y, noradrenalina oraz enkefaliny.
Prokinetyki w SIBO i IMO
Wyróżniamy dwie grupy prokinetyków: farmaceutyczne oraz pochodzenia naturalnego.
Prokinetyki farmaceutyczne :
- Mosapryd – poprawia częstotliwość oddawania stolca oraz poprawia wydalanie go. Dodatkowo skraca całkowity czas pasażu okrężnicy. W przeciwieństwie do cyzaprydu, mosapryd nie wydaje się mieć żadnego istotnego wpływu na kanały K + , a opublikowane dotychczas badania wykazują, że mosapryd jest bezpieczny i nie wywiera żadnego istotnego wpływu na układ sercowo-naczyniowy. Jeden z badań wskazują na istotne korzyści z przyjmowania tego preparatu:
Chociaż rifaksymina ma przewagę w redukcji gazów, mozapryd może pomóc w zmniejszeniu stężenia wodoru w wydychanym powietrzu. Niektóre objawy jelitowe uległy poprawie po zastosowaniu samego mosaprydu lub w połączeniu z rifaksyminą
- Trimebutyna (Debretin,Tribux) – moduluję pracę MMC (wędrującego kompleksu mioelektrycznego), działa korzystnie na przewód pokarmowy zarówno u pacjentów z IBS jak i z SIBO
- Erytromecyna – jest agonista receptora motyliny, stosowana w niskich dawkach może usprawniać motorykę przewodu pokarmowego dzięki czemu zmniejsza możliwość wystąpienia dolegliwości żołądkowo-jelitowych wywołanych IBS po antybiotykoterapii.
- Prukalopryd – wykazuję pozytywny efekt w zapobieganiu zaparciom. Znacząco poprawiał czynność jelit, zmniejszał objawy związane z zaparciami, poprawiał komfort życia pacjentów.
- Itropyd – antagonista receptora dopaminowego i inhibitor acetylocholinesterazy. Itropyd usprawnia aktywność ruchową przewodu pokarmowego, w znacznie większym stopniu i szybciej poprawia motorykę przełyku
i napięcie jego dolnego zwieracza, a także usprawnia opróżnianie żołądka, zmniejsza stan zapalny żołądka oraz dwunastnicy. Dużym plusem tego preparatu jest dobra tolerancja oraz niskie ryzyko interakcji z innymi lekami.
Naturalne (ziołowe) prokinetyki :
Iberogast – to jeden z bezpieczniejszych preparatów, dobrze tolerowany i może być stosowany u dzieci. Iberogast jest mieszanką ziołową, która wykazuję porównywalne efekty do leku cyzaprydyny, ale jest dużo bezpieczniejsza w stosowaniu, bo nie występują po nim skutki uboczne o podłożu kardiologicznym.
Ekstrakt z karczochu i imbiru – standaryzowany ekstrakt z imbiru i karczocha, znacząco wspomaga opróżnianie żołądka bez zauważalnych skutków ubocznych.
Olejek z mięty pieprzowej z dodatkiem tymianku i rozmarynu(kapsułki) – łagodzi dolegliwości żołądkowo-jelitowych w tym wzdęcia i gazy, rozmaryn oraz tymianek wzmacniają działanie mięty pieprzowej
Triphala – powodują odbudowę wyściółki nabłonka przewodu pokarmowego, a wykazując łagodne właściwości przeczyszczające ułatwiają pasaż stolca w okrężnicy. TLP jest bogaty w polifenole, witaminę C i flawonoidy, które zapewniają działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne. Zawiera również różnego rodzaju kwasy, takie jak galusowy, chebulagiczny i chebulinowy, które dodatkowo posiadają właściwości cytoochronne i przeciwgrzybicze. Dodatkowo jest pomocna w redukcji stężenia metanu.
D-Limonene – wspomaga prawidłową perystaltykę, jest również stosowany do łagodzenia zgagi i refluksu żołądkowo-przełykowego (GERD). Ma działanie przeciwutleniające, przeciwcukrzycowe, przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, kardioprotekcyjne, gastroprotekcyjne, hepatoprotekcyjne, immunomodulujące, przeciwwłóknieniowe, antygenotoksyczne.
Jak przyjmować prokinetyki?
Najważniejszą rzeczą jaką muszę wspomnieć przy zażywaniu prokinetyków jest Rotacja. Prokinetyki powinno się zmieniać średnio co 3-6 miesięcy z racji tego, że długoterminowe stosowanie jednego preparatu sprawia, że organizm przyzwyczaja się do niego i terapia przestaje być efektywna.
Najlepiej jest skonsultować terapie prokinetykami z naszym gastrologiem lub dietetykiem, ponieważ w zależności od przypadku może być zalecony inny sposób przyjmowania. Dwie główne metody to :
1. przyjmowanie prokinetyków do posiłku
2. zażywanie ich na noc 3 godziny po jedzeniu
Zakłada się, że prokinetyki powinno się zacząć przyjmować po zakończeniu antybiotykoterapii, ale w niektórych przypadkach lekarze zalecają włączenie ich już w trakcie leczenia, przez okres minimum 6 miesięcy.
Dobrze, ale może pojawić się pytanie ” skąd mam wiedzieć, że prokinetyk działa?” No to tak, jeśli po stosowaniu go przez kilka tygodni nie odczuwasz różnicy w ilości, jakości oddawanego stolca oraz łagodzenia dolegliwości jelitowych, odstaw go i zobacz jak będzie. Jeśli zaobserwujesz zmianę na niekorzyść to znaczy, że prokinetyk działał i warto do niego wrócić, jeśli nie, widocznie nie jest Ci potrzebny 🙂
Prokinetyki nie tylko w SIBO i IMO
Stymulacja prokinetykami jest uznana za klinicznie istotną w leczeniu zaburzeń charakteryzujących się upośledzoną motoryką przewodu pokarmowego, m.in. pierwotne i wtórne zaburzenia motoryki przełyku, refluks żołądkowo-przełykowy (w niektórych przypadkach), dyspepsja czynnościowa, gastropareza, rzekoma niedrożność jelit i bezwładność okrężnicy, zaparć czynnościowych, IBS oraz w pewnych sytuacjach szczególnych, m.in. przed gastroskopią u chorych z ostrym krwawieniem z górnego odcinka przewodu pokarmowego lub u pacjentów z nietolerancją żywienia dojelitowego.
Prokinetyki dodatkowo pomagają w zapobieganiu wystąpienia SIBO podczas zażywania inhibitorów pompy protonowej.
Powiązane artykuły:
__________________________________________________________________________________________________
Jeśli chcesz wesprzeć moją twórczość, zapraszam na buycoffe 
__________________________________________________________________________________________________
Źródła :
- „Eamonn M M Quigley (2015) Prokinetics in the Management of Functional Gastrointestinal Disorders” – mosapryd https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26130629/
- https://journals.viamedica.pl/gastroenterologia_kliniczna/article/view/40607
- Y. Kim, I. Hyun Jo, Ch. N. Paik, J. M. Lee (2022) „Efficacies of prokinetics and rifaximin on the positivity to glucose breath test in patients with functional dyspepsia: randomized trial” https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35748472/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4496896/
- W Rösch, B Vinson, I Sassin 2002 „A randomised clinical trial comparing the efficacy of a herbal preparation STW 5 with the prokinetic drug cisapride in patients with dysmotility type of functional dyspepsia” – iberogast
- A. Tarasiuk, P. Mosińska, J. Fichna 2018 „Triphala: current applications and new perspectives on the treatment of functional gastrointestinal disorders”
- S Lazzini, W Polinelli, A Riva, P Morazzoni, E Bombardelli 2018 „The effect of ginger (Zingiber officinalis) and artichoke (Cynara cardunculus) extract supplementation on gastric motility: a pilot randomized study in healthy volunteers” – ekstrakt z karczocha
- 2007 „D-Limonene: safety and clinical applications”
- Stanisław J. Konturek FIZJOLOGIA UKŁADU POKARMOWEGO
- Ewa Walecka‑Kapica 2022 „Rola prokinetyków w leczeniu wybranych chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego”
- P. C Revaiah, R. Kochhar, S. V Rana, 2 N. Berry, M. Ashat, N. Dhaka, R. Reddy (2018) „Risk of small intestinal bacterial overgrowth in patients receiving proton pump inhibitors versus proton pump inhibitors plus prokinetics”
5 thoughts on “PROKINETYKI W SIBO I IMO”
Czyli Debretin zamiast 3 razy dziennie należałoby przyjmować tylko przed snem?
Debretin stosujemy według zaleceń od lekarza, ale zazwyczaj jest to 3x dziennie i tak go stosujemy 🙂