Dzisiaj skupimy się na temacie, który jest rzadko poruszany przez dietetyków i lekarzy, a który w rzeczywistości odgrywa ważną rolę w kształtowaniu naszej sylwetki i utrzymania dobrego stanu fizycznego i psychicznego, a mianowicie pomówimy o LEPTYNOOPORNOŚCI.
Zaburzenia metaboliczne związane z różnymi hormonami to temat o którym mówi się coraz częściej, ale głównie w kontekście insulinooporności, a czy ktoś wspomina nam o leptynooporności, która bardzo często idzie w parze z insulinoopornością ? No niestety nie, a pomogłoby to wielu osobom zrozumieć, co dzieję się w ich organizmie i że pewne nasze zachowania są kierowane właśnie przez hormony.
Hormon głodu i sytości
W naszym organizmie mamy dwa główne hormony, które odpowiadają za nasze poczucie głodu i sytości : Grelina i Leptyna.
Grelina
jest hormonem, który odpowiada za nasze poczucie głodu. Jest głównym regulatorem smaku, apetytu oraz pobierania pokarmu, wzmaga również wydzielanie soku żołądkowego. Jej wytwarzanie ma miejsce głównie w żołądku i ośrodkowym układzie nerwowym, ale także w gonadach, jelicie czczym, płucach, korze nadnerczy, łożysku i nerkach. Jej poziom wzrasta np. kiedy zjedliśmy za mało pokarmu, posiłek był mało odżywczy, a przerwy między posiłkami były zbyt długie, ale także w sytuacjach stresowych. Dodatkowo grelina hamuję wydzielanie serotoniny, co przyczynia się do pogorszenia naszego samopoczucia.
Co ciekawe poziom greliny we krwi osób dotkniętych otyłością jest niższy niż u osób szczuplejszych, wydaję się to dosyć abstrakcyjne, na pierwszy rzut oka, ale jeśli przyjrzymy się dokładniej naszym hormonom, to nie grelina jest problemem, a zakłócone przekazywanie sygnału do mózgu przez leptynę.
Leptyna
to hormony odpowiadający za poczucie sytości. Leptyna jest wytwarzana przez naszą tkankę tłuszczową, która daje znać naszemu podwzgórzu, że jesteśmy najedzeni i nie musimy już więcej jeść. I tutaj właśnie pojawia się problem u osób z nadwagą bądź z otyłością, ich organizm wytwarza duże ilości leptyny i z czasem ten sygnał jest blokowany.
Wielokierunkowe działanie leptyny polega na regulacji masy tłuszczowej w organizmie przez ograniczenie apetytu (leptyna sprzyja aktywacji rozkładu tkanki tłuszczowej, z jednoczesnym zahamowaniem jej wytwarzania) i zmniejszenie ilości przyjmowanego pokarmu oraz zwiększenie wydatkowania energii. Leptyna działa hamująco na przekaźnik pobudzający łaknienie – neuropeptyd Y. Dodatkowo zwiększa aktywność układu współczulnego, hamuje produkcje glukagonu i kortykosteronu, zwiększa wychwyt glukozy i hamuje produkcje glukozy w wątrobie.
Musimy również pamiętać, że ten hormon potrzebuję około 15 minut, aby się aktywować, dlatego tak ważne jest, aby spożywać posiłek powoli i dokładnie żuć, dzięki temu zjemy mniej i lepiej strawimy pokarm.
Sen, a hormony
Sen jest regulatorem wielu hormonów w tym głodu i sytości, kiedy dochodzi do niedoboru snu zwiększa się poziom greliny, a poziom leptyny jest na niskim poziomie, w konsekwencji wpływa to na zwiększoną ochotę na jedzenie, w szczególności na produkty bogate w cukry proste, co przyczynia się do wzrostu masy ciała.
Jak poprawić działanie leptyny i chudnąć ?
- jedz powoli i dokładnie żuj posiłek. Leptyna potrzebuje czasu, aby się aktywować
- zadbaj o rytm okołodobowy i odpowiednią podaż snu
- nie chodź zbyt późno spać
- nie jedz zbyt późno
- wybieraj węglowodany złożone oraz produkty z niskim ładunkiem glikemicznym, które spowodują, że twoja gospodarka cukrowa będzie na stabilnym poziomie
- niech twoje posiłki będą bogate w błonnik i zdrowe tłuszcze
- nie podjadaj między posiłkami
Pamiętaj, im mniej tkanki tłuszczowej i cytokin prozapalnych (które są wytwarzane przez tkankę tłuszczową), tym proces wydzielania hormonów przebiega dużo sprawniej.
Diety odchudzające, co warto pamiętać ?
Jeśli mamy problem z poziomem leptyny w organizmie, musimy mieć tego świadomość, inaczej będziemy cały czas myśleć, że skoro ciągle czujemy głód to znaczy, że powinniśmy jeść więcej, a to nie zawsze problem jest w tym, że zrobiliśmy zbyt duży deficyt kaloryczny.
Na początku powinniśmy uświadomić sobie fakt, że nic w życiu nie jest zero jedynkowe, tak samo jest przy odchudzaniu. Wbrew temu, co słyszymy na każdym kroku, że wystarczy deficyt kaloryczny i większa aktywność fizyczna, aby pozbyć się nadmiaru kilogramów, musimy wiedzieć, że nasze hormony też mają znaczenie w tym jak kształtuję się nasza sylwetka. Większość osób może mieć problem z leptyną przez źle prowadzoną dietę, czyli bogatą w cukry proste, brak warzyw i owoców, dużo tłuszczy nasyconych, a także częste podjadanie i brak aktywności fizycznej, ALE są również osoby, które mają wrodzony niedobór leptyny.
Wrodzony niedobór leptyny
U pacjentów z wrodzonym niedoborem leptyny spowodowanym mutacją w genie kodującym leptyne rozwija się chorobliwa otyłość i dodatkowe nieprawidłowości metaboliczne, w tym hipogonadyzm hipogonadotropowy, zwiększone stężenie insuliny w krążeniu i zwiększone stężenie Triacylogliceroli w osoczu. Ta przypadłość zdarza się stosunkowo rzadko, ale jeśli mimo bardzo dobrze zbilansowanej diety, odpowiedniej aktywności fizycznej, zadbaniu o higienę życia i jedzenia, mamy bardzo duży problem z poczuciem sytości, warto skonsultować to z lekarzem, bo być może ten problem dotyka właśnie Ciebie.
źródło :
- https://endokrynologiapediatryczna.pl/?doi=10.18544/EP-01.11.03.1389
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28951828/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5605734/
- M. Możdżan, J. Ruxer, J. Loba , Klinika Diabetologii i Chorób Metabolicznych I.M.W. “Grelina — hormon o wielokierunkowym działaniu”
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34084149/
