Bariera jelitowa
Bariera jelitowa to nasza prywatna firma ochroniarska, która pracuje dla nas 24/7 i dba o to, żeby naszemu zdrowiu nie zagrażało niebezpieczeństwo. Nasi „ochroniarze” decydują o tym, kto przejdzie na drugą stronę, a kto nie.
Bariera jelitowa jest zbudowana z kilku warstw:
- Warstwa śluzu, w której znajdują się peptydy przeciwbakteryjne, IgA i bakterie jelitowe.
- Nabłonek jelitowy, czyli komórki nabłonka i ścisłe połączenia połączone białkami: klaudyny, zonuliny-1 i E-kadheryny.
- Komórki układu immunologicznego oraz eneteralny układ nerwowy.
- Komórki śródbłonka naczyniowego.
Po przejściu tych wszystkich warstw substancje przechodzą do krwiobiegu.
No dobrze, ale jakie substancje mogą przejść na drugą stronę?
Do naszego krwiobiegu mogą przedostać się tylko niezbędne substancje odżywcze jak glukoza, aminokwasy oraz elektrolity. Te ścisłe połączenia w barierze, blokują przejście niepożądanych bakterii, pasożytów, patogenów czy dużych białek pokarmowych.
Niestety w życiu nie jest tak kolorowo. Nasza ochrona, jeśli o nią nie dbamy we właściwy sposób słabnie, rozszczelnia się i zaczyna przepuszczać coraz więcej nieprzyjemnych gości.
Co powoduje rozszczelnienie się bariery jelitowej?
- wysoko przetworzona dieta, uboga w błonnik
- życie w przewlekłym stresie zarówno fizycznym jak i psychicznym
- regularne spożywanie alkoholu oraz nieregularne spożywanie go w dużych dawkach
- często antybiotykoterapie
- nadużywanie leków NLPZ (np. ibuprofemu)
- niedobór witaminy D
- otyłość
- dysbioza jelitowa
- zakażenia bateryjne, pasożytnicze, przerost drożdżaków Candida
Jest teżcoś na co mamy mniejszy wpływ, czyli nasza genetyka, ale zaznaczam MNIEJSZY, a nie żaden. Większość chorób uwarunkowanych genetycznie uaktywnia się pod wpływem naszego stylu życia, naszej diety czy stresu, dlatego mimo, że genetycznie jesteśmy obciążeni daną chorobą nie oznacza to, że na tą chorobę zachorujemy.
Przy jakich chorobach powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na barierę jelitową?
- Cukrzyca typu 1 i 2
- Choroby jelit
- RZS (reumatoidalne zapalenie stawów)
- Choroby zapalne jelit
- Celiakia
- IBS
- Niealkoholowe stłuszczenie wątroby
- Insulinooporność
- Rak (przełyku, jelita grubego)
- Choroba wrzodowa żołądka
Dodatkowo sportowcy powinni zwrócić szczególną uwagę na barierę jelitową, ponieważ intensywny wysiłek fizyczny zwiększa przepływ krwi do mięśni szkieletowych, układu sercowo-płucnego i skóry, jednocześnie zmniejszając przepływ krwi do narządów wewnętrznych w trakcie wysiłku. Niedokrwienie narządów trzewnych w wyniku niedotlenienia tkanek, stwarza ryzyko uszkodzenia nabłonka jelitowego.
Jakie objawy daje uszkodzona bariera jelitowa?
- występowanie alergii i nietolerancji pokarmowych
- biegunki, zaparcia
- wzdęcia, gazy
- migreny
- zmiany skórne
- mogą być to również objawy na podłożu psychicznym, jak stany depresyjne, stany lękowe, zmiany nastrojów.
Jak wspierać barierę jelitową:
Kluczowym aspektem dla zdrowia bariery jelitowej jest dieta i redukcja stresu.
Dieta: powinna być jak najmniej przetworzona, bogata przede wszystkim w warzywa, białko pochodzenia roślinnego jak i zwierzęcego (z przeważaniem białka roślinnego), nie powinno w niej zabraknąć zdrowych tłuszczy czy węglowodanów złożonych.
Istotne kwestie w kontekście diety:
– Niedobór witaminy A powoduje w ciągu kilku tygodni zmiany w składzie i funkcji bakterii, osłabia barierę jelitową poprzez zmianę działania mucyny i ekspresji cząsteczek obronnych.
– Niedobór witaminy D może naruszać barierę śluzówkową, prowadząc do zwiększonej podatności na uszkodzenia błony śluzowej i zwiększonego ryzyka IBD
– Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), w tym maślan sodu, są kluczowe dla utrzymania szczelnej bariery jelitowej
– Substancje prebiotyczne chronią przed infekcjami salmonelli oraz przed uszkodzeniem bariery jelitowej
Styl Życia:
Redukcja stresu jest bardzo istotna, ponieważ stres i nadmierne wydzielanie kortyzolu narusza integralność bariery jelitowej. Nie pomijaj tego aspektu, bo jest to jedna z najistotniejszych kwestii. Jeśli twoja praca jest bardzo stresująca, wyjdź co jakiś czas na kilka minut się przewietrzyć, głęboko pooddychać czy popatrzeć chwilę w niebo, jeśli tego nie możesz zrobić to wieczorem zamiast siadać na kanapę i oglądać film, włącz sobie uspokajającą muzykę, weź ciepłą kąpiel, porozciągaj się czy pomedytuj. Równowaga jest kluczem do zdrowia.
Dodatkowe substancje, które wspierają integralność ścisłych połączeń w barierze jelitowej:
- L-glutamina – jest źródłem energii dla błony śluzowej jelit, zwiększa ekspresję białek tworzących ścisłe połączenia i chroni nasze kosmki jelitowe
- Maślan Sodu – reguluje działanie układu odpornościowego, wspiera namnażanie się komórek nabłonkowych jelit oraz zwiększa wytwarzanie śluzu
- Colostrum – stymuluje namnażanie się korzystnych drobnoustrojów, uściśla połączenia nabłonkowe jelit, dodatkowo wspiera odpowiedź immunologiczną
- Witamina D – zwiększa ekspresję białek: klaudyny, zonuliny-1 i E-kadheryny tworzących ścisłe połączenia w barierze jelitowej
- Cynk – odpowiada za stabilność błon komórkowych, odpowiada za ekspresję białek budujących ścisłe połączenia, a dodatkowo zwalcza nadmiar wolnych rodników
Probiotyki wykazują działanie ochronne na barierę jelitową m.in poprzez pobudzanie wydzielania mucyny, która wytwarza żel mający za zadanie chronić naszą śluzówkę i wzmacniać ciasne połączenia w barierze jelitowej.
Szczególnie poniższe szczepy probiotyczne:
- Lactobacillus salivarius UCC118 i CCUG38008,
- Lactobacillus plantarum
- Lactobacillus rhamnosus GG,
- Lactobacillus casei szczep DN-114 001 i
- Lactobacillus casei szczep Shirota
- E. coli Nissle 1917
__________________________________________________________________________________________________
Jeśli chcesz wesprzeć moją twórczość, zapraszam na buycoffe 
__________________________________________________________________________________________________
Źródła:
- 2014 ” Intestinal permeability – a new target for disease prevention and therapy”
S. Bischoff, G. Barbara, W. Buurman, T. Ockhuizen, J. Schulzke, M. Serino, H. Tilg, Alastair Watson, J. M Wells – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4253991/ - 2021 https://fundaciondescubre.es/noticias/confirman-la-capacidad-regenerativa-del-zinc-en-celulas-intestinales-humanas
- 2019 „Contribution of Zinc and Zinc Transporters in the Pathogenesis of Inflammatory Bowel Diseases” W. Ohashi, T. Fukada – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30984791/
- 2015 „Nutritional Keys for Intestinal Barrier Modulation”
S. De Santis, E. Cavalcanti, M. Mastronardi, E. Jirillo, M. Chieppa https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4670985/ - 2015 „Role of Glutamine in Protection of Intestinal Epithelial Tight Junctions” K. Rao G. Samak – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4369670/
3 thoughts on “Bariera jelitowa musisz to wiedzieć”